Tüm parçalar tamam: Milli savaş uçağına yerli motor
Türkiye'nin yerli ve milli teknoloji projesinde çalışmalar hız kesmeden sürüyor. Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) Genel Müdürü Temel Kotil, Milli Muharip Uçağın (MMU) neredeyse hazır olduğunu açıklayarak müjdeyi verdi.
TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, SAHA İstanbul'un savunma, havacılık ve uzay sektöründe faaliyet gösteren firmalara özel hazırlanan Yöneticilik Gelişim Programı'nda (SAHA MBA) konuştu. Kotil, Milli Muharip Uçağın (MMU) tasarımında sona gelindiğini ve uçağı yerli motorla teslim etmeyi hedeflediklerini açıkladı.
Bir savaş uçağının 50 ila 100 milyon dolar arasında fiyatla satıldığını belirten Kotil, uçak yapmanın asıl zorluğunun ise her şeyin çok iyi yapılmasından kaynaklandığını söyledi. Temel Kotil, "Milli Muharip Uçağın neredeyse bütün parçalarının tasarımı bitti" şeklinde konuşarak müjdeyi verdi.
18 MART 2023'TE MİLLİ UÇAK HANGARDAN ÇIKACAK!
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ'nin Genel Müdürü Kotil, 1300 mühendis ile Milli Muharip Uçak çalışmalarının sürdüğünü belirtti. MMU için yerde ve havada çalışacak yazılımlar için de 25 milyon satır kod yazılacağını sözlerine ekledi.
Teknolojik gelişmeler ile çok daha kısa sürede büyük çalışmalara imza atılabildiğini belirten Temel Kotil, "Artık yapmak istiyorsanız yaparsınız. 18 Mart 2023'te MMU'yu hangardan çıkarıyoruz, Hürjet'i, Atak-2'yi uçuruyoruz." dedi.
Motor konusunda Kale Arge ve TEI'nin geliştirdiği motorlar bulunduğuna değinen Kotil, TEI'nin 1600 beygir turboşaft motoru 1 yıl içinde teslim etmeye başlayacağını söyledi.
Temel Kotil motor üretimindeki en büyük zorluğun sıcak bölge, türbinden kaynaklandığını vurgulayarak, 10 yıl içinde seramik türbin kanatlarının ortaya çıkacağını ve bu alanda çalışan herkes için fırsat doğacağını söyledi. Kotil, "Bu, tribün kanadı üretiminde devrim yapacak. Bugünkü yüksek performanslı motorları yakalamak mümkün olacak. Gelecek 10 yıl motorda çok orijinal şeylere gebe." şeklinde konuştu.
'UÇAĞIN MİLLİ OLMASI İÇİN YERLİ MOTOR ŞART'
Temel Kotil, açıklamasının devamında ise yerli motorun önemine değindi: "Uçağın milli olması için motorunu yapmak zorundayız. TEI'nin turboşaft motoru bize Türkiye'nin tek kristal dökebildiğini gösterdi. Motor yapmanın en zor kısmı türbin kısmı. Türbin kısmında da tek kristal gerekiyor. Tek kristal olunca mukavemetler yüksek oluyor. Yüksek sıcaklıkta termal verim artıyor, güç artıyor. Türkiye tek kristalini döktü ve turboşaft motorda kullanıyor. TUSAŞ'ın hissedarı olduğu TRMotor motor tasarımı için çalışıyor. Savunma Sanayii Başkanlığının MMU motoru için yürüttüğü bir ihale süreci var. Şu anda bilgi istiyor, biz de hazırlıyoruz. TEI ve TRMotor bu konuda çalışıyorlar.
Bir motor yapmak 10 yıl sürer. 2028 ve sonrasında teslim edeceğimiz uçakta yerli motor olacak. Bunun yurt dışı ayağı da var. Rolls Royce, Türkiye'de bunu yapma konusunda niyetini birçok defa belli etmişti. Bu, bir devlet kararı. Devlet karar verirse bu motoru TEI, TR Motor, Kale yapsın veya üçü bir araya gelsin, bunu yapabiliriz. Çünkü motorun alt kırılımlarında tasarım ve üretim problemimiz yok. 2030'lara kadar kendi başımıza Türkiye olarak bunu aşarız ama yurt dışında başka iş birliklerimiz de var. Seramiğe dönülürse de motor teknolojilerinde devrim olur."
