Çalışana günlük yemek yardımı yetersiz kaldı! Yeni zam gelecek mi? Uzmanı tarih verdi

Şirketlerin gelir vergisinden istisna tutulacağı günlük yemek bedeline yeni yılla birlikte yüzde 54.54 zam yapıldı.  2024 yılı başından itibaren KDV dahil günlük yemek ücreti 170 lira olarak belirlendi. Yılın ilk çeyreğinde yaşanan maaş artışları başta gıda olmak üzere pek çok alanda zamları getirirken yüksek gıda enflasyonu da çalışanların yemek paralarını eritti.

YEMEK BAKİYELERİ AYIN YARISINI BİLE GÖREMİYOR

Gelir vergisinden istisna tutulacak günlük yemek bedeli her yıl devlet tarafından güncellenirken, şirketler de bu belirlenen tutarların üzerine çıkabiliyor. Belirlenen en düşük miktardan yemek parası alan çalışanları bir aylık ödemeleri ise öğle yemeği ihtiyacını karşılamada yetersiz kalıyor. Çalışanlarına yemek kartı veya kupon veren işverenlerin belirlediği bakiyeler neredeyse ayın yarısını bile göremiyor.

İŞÇİYE YEMEKHANE, KART YA DA KUPON SAĞLANIYOR

SGK Başuzmanı İsa Karakaş, Türkiye Gazetesi’ndeki yazısında bugün çalışanların yemek paralarını, vergi istisnasını ve yapılacak zamları ele aldı. İsa Karakaş, çalışanların yemek yardımının hizmet sözleşmesine göre belirlendiğini dikkat çekerek, “Çalışanlara yemek yardımı yapılması hizmet akdi ya da toplu sözleşme muvacehesinde belirlenmektedir. Tüm gün boyunca emeğini işverene hasreden çalışanların sağlıklı beslenmesi büyük önem taşımaktadır. Kimi işveren işçilere yemek hizmetini doğrudan doğruya sağlamaktadır. Kimi ise nakdî ya da kart veya diğer ödeme şekillerinde çalışanlarına sağlamaktadır.” dedi.

İşverenlerin devlet tarafından belirlenen tavan miktarını aşamadığının gerekçesini de anlattı. İsa Karakaş, işverenin bu tutarı aşması durumunda vergi maliyetini karşılamak zorunla kalacağını belirterek, “Özellikle yemek kartlarına yükleme veya nakdî şekilde yapan işverenler rakam belirlerken vergi ve SGK prim uygulamaları açısından öngörülen tavanı aşmamaya dikkat etmektedir. Keza tavanın aşılması ekstra vergi ve prim maliyetleri anlamına gelmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu ve Maliye uygulamasına baktığımızda yemek yardımı istisnasının farklı düzenlendiği görülmektedir. Bu durum hem bordrolamada zorluklara hem de yapılan yardımlarda tereddütlere sebep olmaktadır.” diye yazdı.

 İŞTE SGK UYGULAMASINDA YEMEK İSTİSNASI HESABI

Hangi şartlarda işçiye verilen yemek tutarının SGK priminden istisna tutulduğunu da Karakaş, hesaplamasını da detayı bir şekilde yaptı:

“Çalışanlara yemek parası adı altında yapılan ödemelerin, iş yerinde veya müştemilatında işveren tarafından yemek verilmemesi şartıyla, fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak 16 yaşından büyükler için belirlenen günlük asgari ücretin belirli bir oranında SGK primlerinden istisna tutulmaktadır.

SGK, uzun yıllardan beri yemek paraları ödemelerinin asgari ücretin %6’sını istisna kapsamında uygulamakta iken 01/12/2022 tarihinden itibaren bu oranı yüksek enflasyona binaen %23,65’e yükseltmiştir.

 Diğer yandan 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe giren yeni asgari ücret yaklaşık %49 oranında artırılarak 20.002,50 TL’ye yükseltilmiştir. Bütün bu değişiklikler 2024/Ocak ayından itibaren çalışanlara yemek parası olarak yapılacak ödemelerin kısmen prime tabi tutulması uygulamasını değiştirmiştir

 Bu durumda, yemek parası adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dâhil edilecek tutar;

Brüt Günlük Asgari Ücret X %23,65 X (Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı) Yemek Parası Verilen Gün Sayısı=İstisna Tutarı,

Ödenen Yemek Parası-İstisna Tutarı=Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Parası, formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır. Buna göre;

01/01/2024 ila 31/12/2024 tarihleri arasında; 666,75 TL x %23,65=157,69 TL SGK primlerden istisna edilecek günlük yemek parasıdır.

Diğer yandan, sigortalılara ay içinde yemek parası olarak nakit ödeme yapılmaksızın, çalıştıkları iş yerinin dışında yemek üretimi yapan başka firma veya şahıslar tarafından (örneğin yemek kuponu karşılığında) gerek iş yerinde, gerekse iş yerinin dışında yemek verilmesi hâlinde, işverenlerce bu firma veya şahıslara fatura karşılığında yemek bedeli olarak ödenen fatura bedelleri prime esas kazanca dâhil edilmeyecektir.”

“İŞÇİYE YEMEK PARASI YETERSİZ KALIYOR”

Karakaş, işverenin çalışanına verdiği yemek tutarının yetersiz kaldığını dikkat çekerek zam için tarih verdi. Karakaş, “SGK yemek istisnası yaklaşık 4 kata yakın artırılmasına rağmen yüksek gıda enflasyonu karşısında hâlen yetersiz kalmaktadır. Durum böyle iken işveren ve çalışanlar istisna miktarının yıl içinde tekrar artıp artmayacağını merak etmektedir. Bu sualin cevabını temmuz ayında göreceğiz. Temmuz ayında asgari ücrette artış yapılırsa yapılacak artış otomatik olarak yemek istisnasına da yansıyacaktır.” dedi.

 YEMEK YARDIMINDA VERGİ MUAFİYETİ GELMELİ

 İş yerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedeline ilişkin istisna tutarının 110 TL’den 170 TL’ye yükseltildiğini belirten İsa Karakaş, “Dolayısıyla çalışanlara yapılan günlük 170 TL’ye kadar olan yemek yardımı hem gelir vergisi hem de damga vergisinden muaf tutulmaktadır. Bu rakamın aşılması hâlinde ise aşılan kısım üzerinden belirtilen vergilerin tahakkuk ettirilmesi elzemdir. Görüldüğü üzere başta yemek yardımı olmak üzere diğer tüm istisna rakamlarının hem vergi hem SGK açısından aynı olması birbiriyle uyumlu olması hem işverenler hem çalışanlar açısından yararlı olacaktır.

Son olarak yüksek gıda enflasyonunun maalesef yüksek seyredecek olmasına binaen bu rakamların yetersiz kaldığının, yeniden güncelleme yapılmasının gerekli olduğunun altını çizelim.” ifadelerini kullandı.