25 yıl çalışan asgari ücretlinin kıdem tazminatı 500 bin TL’yi aştı
Asgari ücrete gelen yüzde 49’luk artış birçok kalemi etkiledi. Daha zam maaşa yansımadan birçok alanda hesaplar yapılmaya başladı. Brüt ücretin 20 bin lirayı aşmasıyla birlikte 25 yıl çalışan bir asgari ücretlinin kıdem tazminatı 165 bin lira artarak 500 bini geçti.
Milyonlarca çalışanı ilgilendiren asgari ücret zammıyla beraber 1 Ocak itibarıyla ödeme kalemlerinde de büyük değişim yaşanacak. Yüzde 49.11 artışla 17 bin 2 lira olan asgari ücret brüt 20 bin 2 liraya çıkıyor. İşverene maliyeti de 23 bin 502 TL oldu. Zamla birlikte kıdem tazminatı da arttı. Kıdem tazminatı tabanı brüt asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. Çalışanlar her yıl için bir brüt asgari ücret tutarında tazminat alıyor. Asgari ücretli bir çalışanın yıllık kıdem tazminatı tutarı 20 bin 2 lira olacak. Böylece asgari ücret üzerinden çalışanların 25 yıl için alacağı kıdem tazminatı 335 bin 325 liradan 500 bin 50 liraya çıkacak.
DAHA AZ VERGİ ÖDENECEK
Sabah’tan Hazal Ateş’in haberine göre, tüm çalışanların asgari ücret düzeyine kadar olan ücreti, gelir ve damga vergisi dışında tutulurken, 500 liradan 700 TL'ye çıkarılan destek yıl boyunca geçerli olacak. Asgari ücret desteğinden yaklaşık 1 milyon 900 bine yakın işletmeyle beraber ev hizmetlisi çalıştıran işveren de yararlanacak. Asgari ücrete vergi muafiyeti nedeniyle çalışanların vergi yükü de düşecek. İşçi ve memur olmak üzere ücret geliri elde eden tüm çalışanların asgari ücrete kadar olan kazançları gelir vergisi ve damga vergisinden muaf tutuluyor. Asgari ücretin vergi dışı olması sadece brüt ücretle çalışanlara avantaj sağlayacak. Net ücretle çalışanlar gelir vergisi diliminden etkilenmedikleri için onlar açısından bir avantaj olmayacak. Asgari ücret desteğinden yararlanmak için herhangi bir başvurma şartı bulunmuyor. Asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, takip eden ay-aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecek.
EV HİZMETLERİNDE ÇALIŞANA DA YARAYACAK
Bu yıl içinde ilk defa tescil edilen işyerinin yıl içinde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediğinin, bildirdiklerini de fiilen çalıştırmadığı tespit edilirse yararlandırılan tutar gecikme zammı ve cezası ile geri alınacak. Ev hizmetlerinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler de yukarıda diğer işverenler açısından belirtilen şartları taşımaları şartıyla asgari ücret desteğinden yararlanabilecek. Devir, intikal, adres değişikliklerinde işverenler açısından bir kayıp söz konusu olmayacak. Yeni asgari ücret süren toplu sözleşmeleri etkileyecek, sosyal yardımlar nedeniyle asgari ücrette indirim yapılamayacak, asgari ücreti ödemeyen işverene idari para cezası uygulanacak.
ZAMLI TARİFE BRÜT ÜZERİNDEN
Asgari ücretle çalışanların kıdem tazminatları artan brüt asgari ücret tutarıyla birlikte yükseldi. Belli şartları sağladıktan sonra kıdem tazminatına hak kazanan ya da işten çıkarılan asgari ücretliler 2024 yılı itibarıyla yeni brüt asgari ücret tutarı üzerinden kıdem tazminatını hak edecek. Asgari ücrete gelen yüzde 49.11 oranında zamla birlikte 20 yıldır asgari ücretle çalışan kişinin alacağı kıdem tazminatı 400 bin 42 lira oldu. Kıdem tazminatının yanında varsa ihbar tazminatı, izin günleri ve ek ödemelerden kaynaklanan haklarını da talep edebilecek.
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ TEKRAR HESAPLANACAK
Yeni asgari ücretten etkilenen kalemlerin başında işsizlik ödeneği geliyor. İşsizlik ödeneği hesaplamasında sigortalının son 4 aylık prime esas kazançları dikkate alınıyor. 2024 yılında en az 4 ay çalışan bir işçi için (işsiz kalması ve gerekli şartları taşıması halinde) işsizlik ödeneğinin alt sınırı asgari ücretin yüzde 40'ı, üst sınırı ise yüzde 80'i olarak hesaplandığı için yeni asgari ücretle işsizlik ödeneğinin en düşüğü 8 bin 1 lira, en yükseği ise 16 bin 2 lira şeklinde uygulanacak. Bu rakamlardan binde 7.59 oranında damga vergisi kesintisi yapılacak. Asgari ücretli bir çalışan, bir yıllık çalışmasının karşılığında brüt asgari ücret tutarında kıdem tazminatı hak ederken yeni asgari ücretli çalışanın yıllık kıdem tazminatı 20 bin 2 lira 50 kuruşa yükselecek.
SGK PRİMLERİNDE TABAN VE TAVAN TARİFESİ DEĞİŞTİ
ASGARI ücretinle çalışanlar için ödenen prime esas kazançların taban ve tavan tutarı da değişecek. Prime esas kazançta taban 13 bin 414 lira, üst sınır 100 bin 605 düzeyinde. İsteğe bağlı sigortalılıkta prim tutarının üst ve alt sınırı bulunuyor. En az brüt asgari ücretin yüzde 32'si, en çok da 7.5 katının yüzde 32'si kadar prim ödenebiliyor. İsteğe bağlı sigorta primini en düşük 6.399 lira, en yüksek 48 bin 5 lira oldu.
BÜTÜN AİLEYE SAĞLIK HİZMETİ
GENEL Sağlık Sigortası (GSS) primlerini kendileri ödeyerek hastanelerden ve sağlık kuruluşlarından yararlanmak isteyenler için brüt asgari ücretin yüzde 3'üne karşılık gelen 600 lira 8 kuruş ödenmesi gerekecek. Bu tutarın ödenmesiyle kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler de sağlık hizmetinden yararlanacak. Gelir testine gidilip hanedekilerin kişi başı gelirinin brüt asgari ücretin üçte birinden yani 6 bin 667 lira 50 kuruştan az hesaplanması halinde ise GSS primleri devlet tarafından karşılanacak.
