Ukrayna savaşının perde arkası: Rusya’nın asıl hedefi gaz hidrat
Doğalgaz ve kaya gazına göre çok daha verimli olan hidratın dünyadaki toplam 10 trilyon metreküplük rezervinin yüzde 20’lik kısmı Karadeniz’de yer alıyor. Rusya’nın NATO’yu risk olarak görüp Ukrayna’yı işgalinin perde arkasında, Karadeniz’de yer alan zengin enerji kaynaklarına hâkim olma isteğinin bulunduğu belirtiliyor.
Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaş bütün dehşetiyle sürüyor. Strateji uzmanlarına göre, mesele sadece Kiev'in alınması ya da Donbass’tan ibaret değil. Rusya, Odessa’yı da ele geçirerek Ukrayna’yı Karadeniz’den koparmayı ve bölgede hâkimiyet kurmayı hedefliyor. Çünkü Karadeniz'de Türkiye’nin keşfettiği doğalgaz dışında ciddi miktarda gaz-hidrat var. Gaz hidrat, doğalgaz ve kaya gazına göre çok daha verimli bir enerji kaynağı. Bir metreküplük gaz hidrat, 164 metreküp doğalgazı içinde tutabiliyor. Türkiye, Gürcistan ve Rusya’nın kıyılarında gaz rezervleri bulunuyor. Piri Reis araştırma gemisi, bölgede ciddi çalışmalar yürütüyor. Rezervin Türkiye’nin 55 yıllık doğalgaz tüketimini karşılayacak boyutta olduğu ifade ediliyor.
Türkiye gazetesinden Kaan Zenginli’nin haberine göre, Rusya ile Ukrayna arasında devam eden savaş her geçen gün farklı bir boyut kazanıyor. Rusya’nın bölgede bu denli bir savaşı göze almasının arka planında farklı hedeflerinin olduğu da ifade ediliyor. NATO’yu risk olarak görüp Ukrayna’yı işgal eden Rusya’nın, perde arkasında Karadeniz’de yer alan zengin enerji kaynaklarına hâkim olma isteği olduğu belirtiliyor.
55 YILLIK TÜKETİME DENK
Türkiye’nin Karadeniz’de keşfettiği doğalgaz rezervi dışında bölgede ciddi miktarda ‘gaz hidrat’ rezervi bulunuyor. Gaz hidratın doğalgaz ve kaya gazına göre çok daha verimli bir enerji kaynağı olduğu biliniyor. 1 metreküplük gaz hidrat, 164 metreküp doğalgazı içinde tutabiliyor. Konsantre yapısı ile katma değerli bir kaynak olarak öne çıkıyor. TPAO son dönemde Piri Reis araştırma gemisi ile gaz hidrat rezervi konusunda bölgede ciddi çalışmalar yürüyor. Yapılan araştırmalarda bölgedeki rezervin Türkiye’nin 55 yıllık doğalgaz tüketimi karşılayacak bir kaynağın olduğu ifade ediliyor.
EXXON MOBIL DE GELDİ
Son yapılan araştırmalarda geleceğin enerji kaynağı olarak nitelendirilen gaz hidratın dünyadaki toplam rezervi 10 trilyon metreküp olarak hesaplanıyor. Bu rezervin yüzde 20’lik kısmı Karadeniz’de yer alıyor. Dünya Enerji Konseyi raporuna göre, Rusya 1970 yılından bu yana gaz hidratı ticari olarak kullanıyor. Öte yandan 2008 yılında Exxon Mobil ve Shell, Karadeniz’de gelerek rezerv tespiti yaptı. Ancak maliyeti yüksek diyerek çalışmalarını sonlandırdı.
KNOW-HOW DESTEĞİ ALINACAK
Bu rezervin işlenmesi ile ilgili Deniz Jeofiziği Sismik Laboratuvarı ve TÜBİTAK ortaklığında çalışmalar devam ediyor. Kaynağın çıkarılarak ticari hâle getirilmesi için birinci aşama tamamlandı. Rezerv tespiti ve harita çıkarıldı. Rezervin işlenmesi ile ilgili olarak Rusya ve ABD gibi ülkelerden know-how desteği alınacak.
Müstafi Tümamiral Doç. Dr. Cihat Yaycı "Rusya'nın sadece NATO tehdidi ile Ukrayna'yı işgal ettiğini söylemek resme doğru bakmadığımızı gösterir. Ukrayna’nın işgalinin altında Karadeniz'de hâkimiyet kurma ve enerji kaynaklarını kontrol etme isteği de var" dedi.
RUSYA HÂKİMİYET PEŞİNDE
Müstafi Tümamiral Doç. Dr. Cihat Yaycı, Karadeniz’de ciddi anlamda ‘gaz hidrat’ rezervi olduğuna dikkat çekerek “Ukrayna’nın işgali altında bu kaynakları kontrol etme istediği de var” dedi. Yaycı, son dönemde Karadeniz’de yer alan zengin enerji kaynaklarının neden bu kadar dillendirildiğini daha iyi anlamak gerektiğini ifade ederek şunları kaydetti: İki yıl önce üniversite ve araştırma şirketleri ile bu bölgedeki enerji kaynaklarının keşfedilmesi ve ticarileşmesi için bir çalışma yaptık. Hâlihazırda çıkarılabilecek ve bunun yanında haricen tespit edilen kaynak, Türkiye’nin doğalgaz tüketimini 272 yıl karşılayabilir. Ancak ülkemiz 1986 yılında Sovyetler Birliği ile Münhasır Ekonomik Bölge anlaşması imzalamıştır. Bu anlaşma 1997 yılında da Rusya, Gürcistan ve Ukrayna ile teyit edilmiştir. Kısacası hiçbir ülke bizim kaynaklarımıza dokunamaz, bu bir savaş sebebidir. Ancak Rusya’nın sadece NATO tehdidi ile Ukrayna’yı işgal ettiğini söylemek, resme doğru bakmadığımızı gösterir. Rusya kuruluşundan bu yana sıcak denizleri kontrol etmeyi hep istemiştir. Burada hedef Türkiye demek de doğru olmaz. Ancak, Rusya Orta Asya’nın dışında Karadeniz’de de hâkimiyet kurma çabasına girmiştir.
UKRAYNA YEM POZİSYONUNDA
Ukrayna ve Gürcistan’da da ciddi anlamda gaz hidrat rezervi olduğunu söyleyen Doç. Dr. Cihat Yaycı “Bunu anlattığımızda afaki geliyor olabilir ama altını çizmekte fayda var. Gaz hidrat oluşumu gereği doğalgazdan çok daha verimli bir kaynaktır. Ukrayna’nın işgali altında bu kaynakları kontrol etme isteği de var” diye konuştu. Rusya’nın bu kaynakların paylaşımı konusunda Türkiye ile orta vadede bir anlaşmazlığa düşmeyeceğini söyleyen Yaycı “Rusya, işgalci ve saldırgan politikasını sürdürecek. Bu uzun vadede Türkiye’ye yansır mı bilinmez. Ama Ukrayna’daki durum ortada” dedi. Emekli Tümamiral Yaycı, Ukrayna’nın Batılı ülkeler tarafından Rusya’nın kucağına bırakıldığını ifade etti. Yaycı “Çin ile Rusya arasındaki ilişkinin de çok sıcak olduğu söylenemez. Orta Asya konusunda anlaşmazlıkları var. Kazakistan’da Nazarbayev tasfiye olduktan sonra, Bir Kuşak Bir Yol Projesi darbe” değerlendirmesinde bulundu.
RUSYA’NIN GÖZÜ ODESSA’DA
Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı işgal girişimi 10. gününde devam ediyor. Ukrayna’nın Karadeniz kıyılarındaki Odessa şehri açıklarında beliren Rus savaş gemileri, bir sonraki hedefin burası olacağı endişelerine yol açtı. Ukrayna Savunma Bakanlığı, işgal kuvvetlerinin ülkenin üçüncü en büyük şehri Odessa’dan girerek başkent Kiev’e güneyden bir koridor açmak istediğini bildirdi. Şehir açıklarında demirleyen gemilerden tanklar ve askerlerle çıkarma yapılabileceği düşünülüyor. Bakanlıktan yapılan açıklamada “Karadeniz sularında, üç roket botu eşliğinde dört büyük çıkarma gemisinden oluşan Rus Karadeniz Filosu’na ait bir çıkarma müfrezesinin Odessa’ya doğru ilerlediğini gözlemliyoruz” denildi. Uzmanlar, limanı ele geçirmesinin Rusya’ya Ukrayna ekonomisini “boğma” imkânı vereceğini ifade ettiler. Bunun, İngiltere’nin Dover’ı kaybetmesine benzediğini belirten eski İngiliz generali Sir Richard Barrons, şehrin Rus işgalinde “büyük bir ödül” olduğunu söyledi.
KANAL İSTANBUL'UN ÖNEMİ
Binali Yıldırım "Karadeniz’de keşfettiğimiz hidrojen sülfür dünya ihtiyacının 45 katı. Kanal bunun için gerekli. Bir değil iki kanal bile olabilir. Biz yapmazsak Bulgaristan ve Yunanistan yapacak" demişti.
Karadeniz’deki enerji kaynaklarının ticari hâle getirildikten sonra Avrupa’ya taşınması için Kanal İstanbul büyük önem taşıyor. Eski Başbakan ve AK Parti Genel Başkanvekili Binali Yıldırım, katıldığı bir televizyon programında, Karadeniz’deki gaz hidrat rezervine dikkat çekerek “Karadeniz’in altı hidrojen sülfür dolu. Dünya ihtiyacının 45 katı hidrojen sülfür var, geleceğin en temiz yakıtı. Burada Türkiye’nin önemli bir kaynağı bulunuyor. Ama bunu taşımak önemli. İşte burada Kanal İstanbul’un önemi ortaya çıkıyor. Hatta bir değil, iki Kanal İstanbul bile yapılabilir. Biz bunu yapmazsak, Bulgaristan ve Yunanistan yapacak. Karadeniz sınırından bir kanal açıp, Yunanistan Dedeağaç’a kadar inecekler.” demişti. Gaz hidratın içinde karbondioksit, hidrojen ve sülfür bulunuyor.
